Kippenvel als kompas

kippenvel-als-kompas
Bele Olmez | getty images

Ik heb vaak kippenvel. Niet van het type gerelateerd aan ‘het koud hebben’, maar van een ander soort. Dat weet ik al mijn hele leven, maar ik wist niet dat ik veel vaker kippenvel blijk te hebben dan anderen. In de afgelopen maanden heb ik daar met vrienden over gesproken en ben ik tot een bijzonder inzicht gekomen. Ik heb namelijk geleerd dat ik kippenvel krijg als ik met dingen bezig ben die er voor mij echt toe doen, als ik ‘geraakt’ word. Daarmee is kippenvel voor mij niet zo maar even een lekker gevoel, maar een belangrijke graadmeter voor de kwaliteit van mijn tijdsbesteding.

Kippenvel

Chemisch gezien, wordt kippenvel aangestuurd vanuit de hersenen door de aanmaak van dopamine en adrenaline. Deze hormonen sturen de spiertjes aan de onderkant van de (lichaams)haarzakjes aan, waardoor deze samentrekken en de lichaamshaartjes overeind gaan staan. Het samentrekken van de spiertjes heeft tot gevolg dat er kleine deukjes ontstaan in de huid en dat de huid rondom het haartje een bultje wordt.

Kippenvel laat bij verschillende diersoorten de haren van hun vacht rechtop staan, waardoor tussen de haren een isolerende luchtlaag ontstaat. Zo wordt hun lichaamswarmte zoveel mogelijk vastgehouden. Kippenvel is ook een uiting van een ander belangrijk overlevingsmechanisme. Bij ongebruikelijke of verrassende gebeurtenissen, stuurt het emotiecentrum van het brein (de amygdala) namelijk de afgifte van adrenaline om daarmee de ‘fight or flight‘-respons in gang te zetten. 

Mensen hebben in vergelijking met onze behaarde voorouders onvoldoende lichaamsbeharing voor de genoemde warmte-isolerende werking. Maar als respons op een bedreigende situatie heeft kippenvel voor ons nog wel zijn waarde. Daarnaast kunnen sterke emoties, bijvoorbeeld veroorzaakt door muziek, de amygdala activeren tot het afgeven van adrenaline en kippenvel veroorzaken. Voor mij is kippenvel een krachtig signaal gebleken van emotionele betrokkenheid en verbinding. Het treedt op als ik me bezighoud met dingen die ik belangrijk vind; een prachtig kompas bij het realiseren van mijn missie: ‘groei door verbinding‘.

Verbinding

We zijn geboren vanuit verbinding. Door verbinding met anderen realiseren we vrijwel al het andere in ons leven. Verbinding inspireert tot verandering en vergroot het vertrouwen. Het is de pijler onder ieder succesvol persoon en onder ieder betekenisvol doel. Verbinding is het ervaren van eenheid; het delen van ervaringen, gevoelens en ideeën. Het is het gevoel van ergens bij te horen dat groter is dan wijzelf. Aangetoond is dat verbinding een positieve invloed heeft op onze gezondheid, stressreductie en welzijn. Ook is bewezen dat resultaten in de werkomgeving beter zijn als medewerkers zich verbonden voelen met de organisatie(doelstellingen) en met elkaar. Desondanks wordt het belang van verbinding vaak over het hoofd gezien.

Verbinding met jezelf

De basis voor verbinding met anderen is het hebben van verbinding met jezelf. Om authentiek verbonden te kunnen zijn met anderen, moet je eerst begrijpen wie je zelf bent en wie je wilt zijn. Maar dat gaat niet vanzelf. Het vraagt durf, zelfinzicht en bereidheid tot verandering. En tijd, tijd om jezelf af te vragen:

  • Waar draait het leven voor mij om? Wat is mijn levensdoel?
  • Wat zijn mijn drijfveren en mijn waarden? Hoe bepalen deze mijn gedrag en mijn identiteit?
  • Wat motiveert mij, wat gaat me makkelijk af en wat zijn mijn uitdagingen?
  • Wat zijn mijn mooie kwaliteiten en wat zijn mijn donkere kanten?
  • Waar verlang ik naar? Hoe ga ik met deze verlangens om?

Als je de antwoorden op deze vragen kent en het je lukt jezelf te accepteren, vind je verbinding met jezelf. Dan kun je je ontwikkelen en het beste uit jezelf halen. In zijn TED-talk ‘Deeper connection, better world’, legt Christopher Veal (2017) uit hoe je, vanuit deze verbinding met jezelf, verbinding kunt maken met anderen.

Verbinding met de ander

Een voorwaarde voor het creëren van krachtige onderlinge verbindingen is oprechte aandacht voor elkaar. Pas als je beiden helemaal aanwezig bent, kan volwaardige verbinding plaatsvinden. Om dit te realiseren is wederzijdse openheid en nieuwsgierigheid vereist. Openheid in het jezelf uitdrukken over wat jij denkt en voelt, in plaats van te voldoen aan wat (jij denkt dat) anderen van je verwachten. Het gaat over jezelf toestemming geven je volledige bandbreedte aan emoties te ervaren en de moed hebben je echte ik aan anderen te laten zien; inclusief je mooie en minder mooie eigenschappen. Verbinding met de ander vraagt ook om nieuwsgierigheid. Als we nieuwsgierig zijn naar anderen, kunnen we leren wie ze echt zijn. Dan kun je zowel inhoudelijk als gevoelsmatig reageren op wat er tussen jullie gebeurt. Dat voelt en ervaart de ander; dat bouwt vertrouwen.

Stephen M.R. Covey (2008) stelt dat vertrouwen het essentiële ingrediënt is binnen iedere relatie; zowel zakelijk als privé. Hij beschrijft dat vertrouwen bouwt op de volgende gedragingen:

  1. Open en eerlijk zijn;
  2. Respect tonen;
  3. Loyaliteit tonen;
  4. Transparant zijn;
  5. Eigen fouten herstellen;
  6. Jezelf blijven ontwikkelen;
  7. De werkelijkheid onderkennen;
  8. Verwachtingen verduidelijken;
  9. Open staan voor feedback;
  10. Resultaten leveren;
  11. Eerst luisteren;
  12. Afspraken nakomen;
  13. Vertrouwen geven.

De opbrengst van vertrouwen is meer dan alleen groei; het maakt beweging mogelijk, waardoor mensen met elkaar het verschil kunnen maken.

Verbinding met team/organisatie

Teams en organisaties zijn opgericht om resultaten te bereiken. En die resultaten bereik je door samen te werken. Daarvoor is, naast vakinhoudelijke kennis, taakgerichte en mensgerichte verbinding van belang. Hoe doeltreffender een team/organisatie er in slaagt haar medewerkers te laten samenwerken aan de gemeenschappelijke doelen en zich te verbinden met haar klanten en andere stakeholders, des te beter zullen de resultaten zijn. 

Iedere samenwerking is gebaseerd op verbinding tussen twee of meer mensen. Volgens Marco Buschman (2016) bestaat er geen standaard-recept voor het creëren van verbinding binnen teams/organisaties. Er is niet één wondermiddel dat teams of organisaties laat floreren. Wel is duidelijk dat succesvolle teams gemeenschappelijk hebben:

  • De visie en strategie zijn duidelijk;
  • Er bestaat duidelijkheid en overeenstemming over de gezamenlijk einddoelen;
  • Taken en verantwoordelijkheden liggen vast;
  • Werkafspraken zijn voor alle betrokkenen duidelijk.

Daarnaast scoren succesvolle teams hoog als het gaat om onderlinge relaties:

  • Er is sprake van psychologische veiligheid; men durft zich kwetsbaar op te stellen, om hulp te vragen en is niet bang om fouten te maken of (afwijkende) gedachten uit te spreken;
  • (Individuele) successen worden gezamenlijk gevierd;
  • Onderlinge conflicten worden benoemd en uitgesproken;
  • Het geven en ontvangen van feedback is gemeengoed;
  • Er heerst een sfeer van wederzijds respect en waardering.

Groei

Groei is de essentie van het leven. Alles wat niet groeit, gaat dood. Groei is een basisbehoefte van mensen. Alleen als we groeien, als we ontwikkelen, als we steeds weer een nieuwe bijdrage kunnen leveren, kunnen we voldoening en geluk ervaren. Toch gaat het in de praktijk vaak anders:

  • Individueel hechten mensen veel waarde aan stabiliteit en zekerheid. Gevolg is dat ze vooral proberen om het maken van fouten te voorkomen en risico’s te mijden.
  • In organisaties wordt vaak (te)veel nadruk gelegd op wat nog niet goed genoeg gaat en worden medewerkers onvoldoende gecomplimenteerd, aangemoedigd en uitgedaagd.

Beide gedragingen staan echter duurzame groei en ontwikkeling in de weg.

Groei door verbinding

Mijn drijfveer is om mensen en organisaties met zichzelf en met elkaar te verbinden. En ik voel veel passie voor groei. Ik geloof dat ‘groei door verbinding‘ thuishoort in ieder individueel en organisatorisch ontwikkelplan; zowel privé als professioneel. Als coach/consultant hanteer ik daarom een aantal methoden om individuen en organisaties te helpen ontwikkelen. Wil je hier meer over weten, neem dan graag contact met me op.

Referenties

  • Buschman, M. (2016), Verbindend vermogen. S2 Uitgevers, ISBN 9789492528049.
  • Covey, S.M.R. (2008), De snelheid van vertrouwen. Business Contact, ISBN 9789047000877.
  • Veal, C. (2017), TEDx Bend TED-talk: Deeper connection, better world