Eerder werden termen als ‘coach’ en ‘coaching’ alleen in de sportwereld gebruikt. Tegenwoordig kom je coaches echt overal tegen. Coaching is een vak geworden dat, in de ruime zin, beoogt mensen te begeleiden bij het realiseren van hun doelen. Een van de hoofddoelen van persoonlijke coaching is stilstaan bij wat echt belangrijk voor je is. Tijdens je dagelijkse bezigheden ren je en vlieg je, maar zie je vaak niet meer waarom je tegen bepaalde zaken aan loopt. Een coach kan je helpen stil te staan bij wie je bent, wat je wilt en hoe je meer uit je leven kunt halen.
Ik definieer persoonlijke coaching als een gestructureerd en doelgericht proces, waarbij de coachee op interactieve wijze wordt aangezet tot effectief gedrag door:
- Bewustwording en persoonlijke groei,
- Het vergroten van zelfvertrouwen,
- Het exploreren, ontwikkelen en toepassen van eigen mogelijkheden.
Kenmerkend voor coaching is dat de coachee wordt geholpen bij het onderzoeken wat nodig is om een ontwikkeldoel te realiseren. De coach geeft dus geen pasklare oplossingen, maar stimuleert de coachee bij het vinden van de oplossingsrichtingen, waarmee hij/zij in de praktijk aan de slag gaat. De ervaringen die de coachee daarmee opdoet, worden besproken tijdens een volgende coachingssessie. Wat werkte wel en wat pakte niet goed uit? Kun je misschien nog net even iets anders doen, waardoor het realiseren van je ontwikkeldoel dichterbij komt? Wat ga je voor de volgende sessie uitproberen?
Voorafgaand aan de zoektocht
Voordat je een coach zoekt, moet je zelf klaar zijn voor de start van het coachingstraject. Een goede coach zal je ondersteunen, maar zal je ook zeker uit je ‘comfort zone’ trekken. De kwaliteit van het coachingstraject wordt grotendeels bepaald door wat jij er in investeert. Je moet openstaan voor coaching en je volledig committeren aan het coachingsproces.
Het begint met zelfonderzoek naar jouw coachingsvraag. De zoektocht naar de juiste coach wordt makkelijker als je weet wat de aard van jouw vraag is. Waar komt jouw behoefte voor coaching vandaan? Welk onderwerp wil je bespreken? Bij welk doel heb je hulp nodig?
Hoe vind ik een coach die bij me past?
Bij je zoektocht heb je op internet misschien al eens de zoekopdracht: “ik zoek een coach” ingetypt. Je zult hebben ontdekt dat het aanbod aan coaches erg groot is. Maar niet al deze coaches passen het beste bij jou en jouw coachingsvraag. Hieronder beschrijf ik een aantal kenmerken waarop je zou kunnen letten bij het kiezen.
Naast (min of meer) objectieve criteria om coaches te onderscheiden, is het vinden van een coach vooral een heel persoonlijke, subjectieve aangelegenheid. Het is belangrijk dat er een goede wisselwerking tussen jou en je coach is. Om het coachingstraject te laten slagen, is het essentieel dat jij je comfortabel voelt. Het gaat om de juiste ‘klik’, onderling vertrouwen en jouw goede gevoel bij deze persoon. Maar voordat je een gesprek hebt met een potentiële coach, kun je ook al veel leren en een eerste schifting maken op basis van zijn/haar website. Spreken de stijl, toon en de uitstraling ervan je aan?
Kenmerken
Geslacht
Word je liever gecoacht door een man of door een vrouw? Of maakt het niet uit? Zowel vrouwen als mannen kunnen fijne, meelevende gesprekspartners zijn. Maar misschien is voor jouw vraagstuk een mannelijke blik of een ‘female touch’ juist waardevol? Wees je bewust van de keuzemogelijkheid en kijk wat voor jou werkt.
Leeftijd
De leeftijd van de coach kan invloed hebben op jouw keuze. Voel je je meer op je gemak bij iemand die wat ouder is dan jij? Of verkies je iemand die even oud of jonger is dan jij? Soms stelt men dat de coach ongeveer 10 jaar ouder zou moeten zijn dan de coachee, maar dat is zeker geen vereiste. Natuurlijk is enige levenservaring vereist voordat iemand in staat is anderen met hun levensvragen te begeleiden. Echter die levenservaring komt in verschillende vormen en ik ken heel goede, heel jonge coaches.
Ervaring
Vind je het belangrijk dat iemand ervaring heeft? Check de ervaring dan bijvoorbeeld aan de hand van de volgende vragen:
- Kennis van jouw specifieke soort vraagstuk?
- Ervaring met jouw onderwerp?
- Hoe lang werkzaam als coach?
- Eigen (werk- en levens)ervaring?
- Van belang dat hij/zij het bedrijfsleven (of een andere werktak) goed kent, zodat hij/zij jouw verhaal goed kan plaatsen?
Prijs
De prijzen van coaches variëren enorm. Uiteraard is prijs een criterium dat je mee moet wegen in je keuze. Maar hoeveel kost het als je je niet door een bekwame coach laat helpen? Als je wat financiële ‘pijn’ voelt, ben je mogelijk meer bereid om je in te zetten voor echte verandering in je leven.
Missie en visie
Waarom is de persoon, die jij als coach overweegt, coach geworden? Wat zijn de drijfveren van deze persoon? Wat is de doelgroep?
Aanbevelingen
Een coach vind je vaak via-via. Je kunt vragen naar ervaringen met de betreffende persoon. Aanbevelingen van coaches kun je misschien ook op hun website, zakelijke Facebook-pagina’s of LinkedIn-profiel vinden. Let wel op: als de samenwerking met een coach voor iemand anders goed werkte, betekent dit niet dat het ook voor jou zal werken.
Bereikbaarheid
Sommige coaches bieden telefonische of Skype-coaching aan. Als je jouw coach liever ‘live’ ontmoet, kan het van belang zijn iemand te kiezen die bij je in de buurt woont of rekening te houden met de bereikbaarheid via openbaar vervoer. Soms, om sociale aspecten te vermijden, kan het echter ook aangenamer zijn iemand te kiezen die juist verder weg woont. De keuze is aan jou!
Werkwijze
Duur van het traject
Sommige coaches hebben een vaste route voor je uitgestippeld. Gevolg is dat het aantal sessies in principe vooraf is bepaald. Het is ook mogelijk dat volledig maatwerk wordt aangeboden, waarbij jouw behoefte bepaalt hoeveel sessies nodig zijn.
Resultaatborging
Coachen gaat om inzichten verkrijgen en verandering tot stand brengen. Tijdens het coachingstraject zul je merken dat de coachingsessies als een ‘stok achter de deur’ werken; soms zelfs met huiswerkopdrachten. Op welke wijze houdt de coach jou aan de afspraken die jullie samen hebben gemaakt? De uitdaging is om ook zonder regelmatige contactmomenten met je coach de gewenste verandering vol te houden. Kun je hem/haar ook bereikbaar voor vragen of overleg buiten de reguliere sessies?
Methodiek
Er bestaan verschillende coachingsmethodes en -technieken. Verdiep je enigszins in gangbare coachingsmethoden: ze verschillen nogal van elkaar. Als je weet wat je aanspreekt, kun je daarmee bij je zoektocht rekening houden. Er is niet één bepaalde coachingsmethode die de voorkeur heeft. Een en ander hangt vooral af van het probleem dat je wilt aanpakken. Bedenk ook dat al deze methodieken hetzelfde beogen: veranderingsprocessen op gang brengen.
Professionaliteit
Opleiding
Heeft je coach een coachopleiding afgerond? Of is het iemand die gewoon even met je kletst en niet beter gekwalificeerd is om je te helpen dan je buren? Zoek iemand die wat betreft werk- en denkniveau bij je aansluit.
Beroepsvereniging
Iedereen kan coach worden. Bij welke beroepsvereniging is de persoon van jouw keuze aangesloten? Wat betekent dat voor de professionaliteit van deze coach? Welke gedragscode onderschrijft deze coach?
Ontwikkeling
Werkt deze coach ook aan zijn/haar eigen ontwikkeling? Laat hij/zij zichzelf ook coachen?
Kennismakingsgesprek
Als je op basis van bovenstaande onderwerpen een eerste voorlopige keuze hebt gemaakt, vraag dan om een kennismakingsgesprek. Dat kan telefonisch of ‘live’. De meeste coaches bieden dit kosteloos en vrijblijvend aan, omdat zij kennismaken ook belangrijk vinden.
Uiteraard verken je in het kennismakingsgesprek jullie persoonlijke ‘klik’ en bespreek je waarmee je aan het werk wilt. Stel alle vragen die voor jou belangrijk zijn en ontdek of de coach iets voor jou kan betekenen.
Keuze maken
Het is heel verstandig meerdere coaches te spreken voordat je beslist met wie je in zee gaat. De definitieve keuze voor jouw coach is een kwestie van gevoel.
Heb je na een kennismaking het gevoel dat deze persoon niet bij je past? Kies dan een ander. Het is zonde van je tijd, geld en vooral je inspanningen om pas na meerdere gesprekken te concluderen dat je samen niet verder komt. Als je gevoel zegt dat het goed is, dan is het goed. Vertrouw daar op. Twijfel je? Zeg dat dan; maak het bespreekbaar.
Van start gaan
Start met een kort tot middellange termijn coachingstraject, zodat je kunt evalueren hoe alles loopt en je afspraken kunt maken over een eventueel vervolg. Bedenk daarbij wel dat echte veranderingen tijd kosten en dat je na afloop van een coachingsgesprek soms nog meer in verwarring kunt zijn dan ervoor.
Na de start
Na de start van je coachingstraject mag (nee, moet!) je kritisch blijven op de kwaliteit van je coach. Ter evaluatie adviseer ik je (minimaal) de volgende criteria:
- Is mijn coach iemand die goed kan luisteren en me door vragen te stellen aan het denken zet?
- Wordt mij niet gezegd wat ik moet doen, maar helpt hij/zij uit te zoeken wat voor mij het beste is?
- Lost mijn coach mijn problemen niet op, maar helpt me daar wel bij door aan te moedigen, te stimuleren en handvaten aan te bieden?
- Word ik respectvol behandeld om uit te vinden wat ik wil en hoe ik mijn doelen kan realiseren?
- Is mijn coach betrouwbaar en behandelt deze alles dat wordt besproken vertrouwelijk?
- Ontvang ik opbouwende kritiek en tips om mezelf en mijn prestaties te verbeteren?
- Word ik uitgedaagd andere perspectieven uit te proberen?
Samenvatting
Een goede coach is gericht op jouw vooruitgang. Jou zo snel mogelijk op weg helpen en je niet afhankelijk maken van zijn/haar steun, dat is het doel. Kies iemand op basis van je eerste gevoel bij een website of andere uiting. Ga dan een kennismakingsgesprek aan om uit te vinden of je met deze persoon aan de slag wilt. Neem de tijd om iemand te vinden die bij je past, iemand die voor jou een goede coach kan zijn. Dat maakt de kans van slagen van je coachtraject én het plezier dat je eraan beleeft groter
Jouw motivatie en de onderlinge verbinding tussen jou en je coach vormen de belangrijkste voorwaarden voor een coachtraject dat jouw persoonlijke groei en ontwikkeling vormgeeft. Die reis is de moeite waard. Doe grondig onderzoek, waag de sprong en je zult er geen spijt van hebben.